Prezentowana publikacja dotyczy sposobu funkcjonowania w rzeczywistości gwarowej i pozagwarowej określonych konstrukcji leksykalno-słowotwórczych i ich wariantów. Autorka podejmuje próbę ustalenia czynnościowego charakteru derywatów rzeczownikowych, tzn. określenia specyfiki relacji pomiędzy jednostkami derywowanymi a znaczeniami czynności. Autorka przeprowadziła analizę bogatego materiału gwarowego (30 tys. jednostek); jako podstawę źródłową przyjęła Słownictwo ludowe z terenu byłych województw kieleckiego i łódzkiego - materiały gromadzone przez Profesora Karola Dejnę i niewykorzystane w Atlasie gwarowym województwa kieleckiego. Eksplorowana w drugiej połowie XX w. leksyka pochodzi od informatorów urodzonych w końcu XIX i na początku XX w.