(…) Od czego zależą sukcesy szkolne uczniów jako przeciwieństwo niepowodzeń szkolnych? Można je podzielić na: uwarunkowania szkolne (warunki do nauki i osiągania sukcesów, kompetencje nauczycieli, rozwój zainteresowań uczniów i wspomaganie ich w rozwoju, wspieranie rodziców, regulacje prawne dotyczące funkcjonowania szkoły); rodzinne (stworzenie warunków do nauki, rozwijanie zainteresowań dzieci, motywowanie ich do nauki, kontakty ze szkołą); środowiskowe (rozbudowane oferta rozwoju zainteresowań); osobowościowe (indywidualny poziom uzdolnień, wspieranie w nauce, osobiste zainteresowania, aktywność, motywacja do nauki).
Zabiegając o sukcesy szkolne uczniów, powinniśmy starać się w pierwszej kolejności o to, aby szkoła tworzyła warunki i klimat do ich osiągania7. Infrastruktura i baza materialna, na której koncentrowaliśmy się na początku, nie gwarantuje sama z siebie uczniom sukcesów. Nauczyciele muszą być przy¬ gotowani do jej wykorzystania i powinni ją wykorzystywać. Chodzi zatem o kompetencje metodyczne i organizacyjne nauczycieli.
Co zrobić, aby uczniowie chcieli chętnie uczęszczać do szkoły, nie mieli fobii wobec szkoły, a szkoła nie sprawiała, że uczniowie stają się coraz bar¬dziej znerwicowani i agresywni? Szkoła powinna rozwijać zainteresowania uczniów poprzez swoje programy nauczania dostosowane do indywidualnych możliwości rozwojowych uczniów, bogatą ofertę zajęć pozalekcyjnych, tak, aby stała się miejscem przyjaznym i lubianym przez uczniów.
W tym zakresie konieczna jest współpraca z rodzicami i wspomaganie ich w procesie wychowania. Rodzice oczekują od nauczycieli porad na temat określonych problemów wychowawczych itp.8 Liczą na zachowania nauczycie¬la podobne do lekarza (stawia diagnozę, ale także podejmuje środki zaradcze). Rodzice powinni wyzwalać w swoich dzieciach zainteresowania i umożliwiać ich rozwijanie, interesować się wynikami w nauce, pomagać dzieciom, jeśli jest taka potrzeba, lub ograniczać się do dyskretnej kontroli.
Oddając do rąk Czytelników kolejną monografię poświęconą jakości edukacji, mamy nadzieję, że uda się nam podtrzymać dyskusję i badania nad stanem polskiej edukacji.
Zenon Jasiński