Rozprawa jest próbą monograficznego przedstawienia rzeczowników zaliczanych do leksykalnej kategorii / klasy nazw środków czynności, mieszczącej nazwy narzędzi, substancji i materiałów pomocnych człowiekowi w wykonywaniu czynności, funkcjonujących w gwarach historycznej ziemi łęczyckiej i sieradzkiej, należących do leksyki ludowej. Są to nazwy powstałe w wyniku procesów derywacyjnych. Do nazw środków czynności zostały zaliczone poprzez wskazanie ich leksykalnej funkcji semantycznej. Przedmiotem zainteresowania jest więc derywat, rozumiany jako „wyraz, pozostający w określonym związku formalnym i znaczeniowym z innym wyrazem, od którego się wywodzi” , wyłoniony ze zbioru słownictwa, którego „istotnym wyznacznikiem jest jego funkcjonalność w określonym środowisku wiejskim – w mowie ludowej”.
Tak określony, szeroki, leksykalny kontekst badawczy stanowi tło dla formacji, które zalicza się do kategorii słowotwórczej definiowanej jako nazwy środków czynności.