Od autorów
Instalacje elektryczne stanowią jeden z najważniejszych elementów wyposażenia budynków oraz
innych obiektów budowlanych. Od poprawności ich zaprojektowania oraz rzetelności wykonania zależy
bezpieczeństwo użytkowników. Najważniejszym elementem, jaki powinien zostać spełniony podczas
projektowania instalacji elektrycznych, jest skuteczna ochrona przeciwporażeniowa.
Wymagania w tym zakresie zostały szczegółowo określone w nowej normie PN-HD 60364-4-41:2009
Instalacje elektryczne niskiego napięcia. Część 4-41: Ochrona dla zapewnienia bezpieczeństwa. Ochrona
przed porażeniem elektrycznym oraz w normie PN-HD 60364-5-54:2010 Instalacje elektryczne niskiego
napięcia. Część 5-54: Dobór i montaż wyposażenia elektrycznego. Uziemienia, przewody ochronne
i przewody połączeń ochronnych. Ogólne wytyczne dotyczące wymagań w zakresie instalacji elektrycznych
zostały określone w rozdziale 8. Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia
2002 roku w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie
(DzU nr 75/2002, poz. 690, z późniejszymi zmianami – ostatnia z dnia 12 marca 2009 r., DzU
nr 56/2009, poz. 461).
W celu przybliżenia zmian wynikających z wprowadzenia normy PN-HD 60364-4-41 i normy PN-HD
60364-5-54 oraz nowelizacji Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 roku, oddajemy
do rąk Czytelników kolejny zeszyt przygotowany przez redakcję miesięcznika „elektro.info”, tym
razem poświęcony ochronie przeciwporażeniowej oraz doborowi przewodów i ich zabezpieczaniu.
W książce zamieściliśmy podstawowe wymagania wynikające z normy PN-HD 60364-4-41, normy
PN-HD 60364-5-54 oraz normy PN-IEC 60364-5-523:2001 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych.
Dobór i montaż wyposażenia elektrycznego. Obciążalność prądowa długotrwała przewodów.
W pierwszej części książki zostały przedstawione podstawowe zasady projektowania ochrony przeciwporażeniowej
w instalacjach elektrycznych niskiego napięcia. Oprócz zasad projektowania ochrony przeciwporażeniowej
przez samoczynne wyłączenie zasilania podczas zwarć, szczegółowo zostały opisane inne
dostępne środki ochrony przeciwporażeniowej z uwzględnieniem specyfiki źródeł zasilania awaryjnego
(zespoły prądotwórcze) oraz źródeł zasilania gwarantowanego (zasilacze UPS). W dalszej części książki
zostały wyjaśnione zasady doboru przewodów i kabli stosowanych w instalacjach elektrycznych.
Dużo miejsca poświęcono problematyce zabezpieczania kabli i przewodów. Szczególna uwaga została
zwrócona na projektowanie wybiórczości działania poszczególnych stopni zabezpieczeń. Dla łatwiejszego
zrozumienia zasad doboru przewodów zamieściliśmy również osobny rozdział zawierający podstawowe
informacje z zakresu podstaw obliczania prądów zwarciowych. Cennym uzupełnieniem publikacji jest
rozdział poświęcony doborowi przewodów przeznaczonych do zasilania urządzeń przeciwpożarowych,
które muszą funkcjonować w czasie pożaru, ze względu na pominięcie tych zagadnień w normalizacji.
Na końcu książki zostały zamieszczone badania skuteczności ochrony przeciwporażeniowej zgodnie
z wymaganiami normy PN-HD 60364-6:2008 Instalacje elektryczne niskiego napięcia. Część 6: Sprawdzanie
i wzory protokołów z przeprowadzonych sprawdzeń oraz tabele doboru kabli i przewodów, zgodne
z wymaganiami normy PN-IEC 60364-5-523, z uwzględnieniem warunków klimatycznych wstępujących
na terenie Polski. Mam nadzieję, że książka opracowana przeze mnie i projektantów pracowni instalacji
elektrycznych Wojskowego Biura Studiów Projektów Budowlanych i Lotniskowych w Warszawie
spełni oczekiwania naszych Czytelników oraz wyjaśni szereg wątpliwości, które pojawiają się przy czytaniu
wymagań zapisanych w normach oraz innych dokumentach techniczno-prawnych.
W imieniu autorów,
Andrzej Boczkowski
przewodniczący CKSIiUE SEP