Historia kontrfaktyczna, zwana też alternatywną, od lat fascynuje nie tylko historyków. Próby odpowiedzi na pytanie „co by było gdyby” budzą w równym stopniu ciekawość, co kontrowersje. Jednak warto to pytanie zadawać, by lepiej poznawać różnorodne uwarunkowania ważnych wydarzeń, by docenić geniusz lub intuicję poszczególnych jednostek, czy wreszcie wysiłek całych społeczeństw.

Tę książkę otwiera dylemat: czy powstałyby religia żydowska, albo chrześcijaństwo, gdyby w 701 r. p.n.e. Asyryjczycy zdobyli Jerozolimę? Ich klęskę spowodowała tajemnicza zaraza … Autorzy opisują też wydarzenia trwające zaledwie ułamki sekund (!), np. ocalenie Aleksandra przed spadającym toporem, który mógł przerwać jego życie w wieku 21 lat, zanim stał się „Wielkim”.

W czasie II wojny światowej wiele decyzji Hitlera wpłynęło na ostateczną przegraną – gdyby na przykład po zwycięstwie w Grecji wiosną 1941 r. zaatakował Turcję i Bliski Wschód, zdobywając potrzebną mu ropę, a dopiero potem Związek Radziecki, miałby znacznie większe szanse na sukces. Przykłady można by mnożyć…

Książka jest ułożona chronologicznie i obejmuje 2700 lat udokumentowanej historii ludzkości, lecz przedstawionej w nowatorski sposób, akcentujący szanse i przypadki, ludzkie wady lub predyspozycje, które mogły zadecydować o innym od znanego nam przebiegu dziejów.

Zespół autorów składa się z 32 amerykańskich specjalistów, zajmujących się głównie historią, historią wojskowości, antropologią, politologią czy wreszcie pisaniem biografii. Wielu spośród nich to wykładowcy akademiccy, pisarze i felietoniści.