Prezentowany tom jest drugą częścią dyptyku przedstawiającego syntetyczny obraz relacji kulturowych Rzeczypospolitej z Europą i odwołującego się przy tym do przedoświeceniowego modelu polaryzacji Europy, wedle osi podziału na Północ i Południe (część pierwsza nosi tytuł "Wśród krajów Północy"…). Studia uczonych z ośrodków naukowych Polski, Szwajcarii, Francji, Włoch i Portugalii ukazują Rzeczpospolitą jako uczestnika w dialogu wartości z krajami romańskiego Południa, rejestrują bilateralne związki, badają subtelną materię „polskości”, jej wizerunku wyłaniającego się z kultur romańskich, analizują modele „obcości” widoczne w kulturze staropolskiej. Odsłaniają jej obraz jako kultury twórczej, dynamicznej, przyjmującej, ale też transformującej recypowane wartości i nadającej im własne, niepowtarzalne piętno.

12-tomowa seria monografii „Kultura Pierwszej Rzeczypospolitej w dialogu z Europą. Hermeneutyka wartości” przedstawia dziedzictwo kulturowe XV–XVIII wieku jako integralną, lecz oryginalną część kultury europejskiej. Celem badawczym jest rozpoznanie dróg i form obustronnej transmisji wartości estetycznych, politycznych i religijnych oraz ukazanie w szerokim, multilateralnym kontekście porównawczym oryginalnej struktury aksjologicznej kultury polskiej epok dawnych. Teksty kultury są badane w perspektywie wewnętrznej jako zapisy aktów ukierunkowanych na rozumienie wartości, a w perspektywie zewnętrznej jako wypowiedzi włączające się w europejskie dyskusje literacko-estetyczne, polityczne, religijne. W intensywnym dialogu kultura Rzeczypospolitej przejawia nie tylko chłonność na nowe idee, lecz także kreatywność i dynamikę działania na obszarze Europy.