Prezentowany tom jest pierwszą częścią dyptyku przedstawiającego syntetyczny obraz relacji kulturowych Rzeczypospolitej z Europą (część druga nosi tytuł W przestrzeni Południa...). Zgodnie z mapą mentalną najpowszechniej akceptowaną w okresie wczesnonowożytnym, w tym ujęciu osią polaryzacji jest podział kontynentu na Północ i Południe. Międzynarodowy zespół badaczy z ośrodków naukowych w Polsce, Szwecji, Niemczech i Czechach ukazuje więc Rzeczpospolitą w perspektywie septentrionalnej, podkreślając też znaczenie państwa polsko-litewskiego dla słowiańskiej i naddunajskiej idei tożsamościowej oraz rolę, jaką w jego dialogu z narodami Północy odegrały wspólne, choć nieraz odmiennie interpretowane wartości religijne, republikańskie, humanistyczne.

12-tomowa seria monografii „Kultura Pierwszej Rzeczypospolitej w dialogu z Europą. Hermeneutyka wartości” przedstawia dziedzictwo kulturowe XV–XVIII wieku jako integralną, lecz oryginalną część kultury europejskiej. Celem badawczym jest rozpoznanie dróg i form obustronnej transmisji wartości estetycznych, politycznych i religijnych oraz ukazanie w szerokim, multilateralnym kontekście porównawczym oryginalnej struktury aksjologicznej kultury polskiej epok dawnych. Teksty kultury są badane w perspektywie wewnętrznej jako zapisy aktów ukierunkowanych na rozumienie wartości, a w perspektywie zewnętrznej jako wypowiedzi włączające się w europejskie dyskusje literacko-estetyczne, polityczne, religijne. W intensywnym dialogu kultura Rzeczypospolitej przejawia nie tylko chłonność na nowe idee, lecz także kreatywność i dynamikę działania na obszarze Europy.