W 1939 współorganizator konspiracyjnej Polskiej Ludowej Akcji Niepodległościowej (PLAN), współzałożyciel Biuletynu Polskiego (1939–40); od XII 1939 na terenach okupowanych przez ZSRR, III 1940–I 1942 przebywał w stalinowskich więzieniach i łagrach, opuścił ZSRR z armią generała W. Andersa; jako żołnierz II Korpusu Polskiego brał udział m.in. w bitwie pod Monte Cassino; 1945–46 kierownik literacki tygodnika Orzeł Biały, wydanego w Rzymie, współzałożyciel (1946) i stały współpracownik Instytutu Literackiego w Paryżu, 1947 współredaktor, a od 1956 bliski współpracownik paryskiej Kultury (do lat 90.); 1948–52 przebywał w Londynie, gdzie współpracował z tygodnikiem Wiadomości, 1952–55 pracował w Rozgłośni Polskiego Radia Wolna Europa w Monachium, od 1955 na stałe w Neapolu. Znamienną dla pisarstwa Herlinga-Grudzińskiego wiarę w sens upartego trwania przy elementarnych wartościach moralnych i duchowych wyrażają szkice literackie ze zbioru Żywi i umarli (1945); rola pisarza jako świadka totalitarnej epoki i strażnika pamięci rysuje się w narracji Innego świata (1953), wstrząsającej dokumentalnej relacji o łagrach, a zarazem psychologicznej analizie tajemnic tkwiących w człowieku; także opowiadania (tomy: Skrzydła ołtarza 1960, Drugie przyjście 1963) podejmują problem zła i stawiają pytania o skrajne doświadczenia ludzkiej egzystencji — samotność i cierpienie; w Dzienniku pisanym nocą (t. 1–5 1973–93) myśli na temat ludzi, lektur, zdarzeń mieszają się z komentarzami politycznymi i refleksją historiozoficzną nad fenomenem sowieckiego imperium; bezkompromisowy antykomunizm łączy się w twórczości Herlinga-Grudzińskiego z żywym zainteresowaniem rosyjską myślą i literaturą (zbiór szkiców literackich Upiory rewolucji 1969); dla jego prozy charakterystyczne jest połączenie precyzji i powściągliwości z kunsztownością artystycznego wyrazu; ponadto tomy opowiadań: Opowiadania zebrane (1988, wydanie rozszerzone 1990), Gorący oddech pustyni i Don Ildebrando (oba 1997); wybór esejów Godzina cieni (1991); 1998 odznaczony Orderem Orła Białego; otrzymał m.in. nagrody: Fundacji Kościelskich (1967), Pen Clubu —francuskiego (1985) i polskiego (1990).