Pascal [paskal] Blaise, ur. 19 VI 1623, Clermont, zm. 19 VIII 1662, Port-Royal, francuski filozof, matematyk, fizyk i pisarz.
Obrońca jansenizmu, swoją krytykę moralności jezuickiej zawarł w Prowincjałkach (1650–57, wydanie polskie 1921); przyjmując kartezjanizm, wystąpił jednak z krytyką jego racjonalizmu; w stosunku do nauki i poznawczych zdolności ludzkiego rozumu przyjmował sceptycyzm; w porządku moralnym i religijnym głosił wyższość tzw. serca, czyli poznania uczuciowego i intuicyjnego (fideizm); sformułował słynny „zakład Pascala”, według którego należy żyć tak, jakby Bóg istniał, choćby nie miało się co do tego pewności; podkreślał nieskończenie małą wartość dóbr materialnych; rozważał wewnętrzne przeciwieństwo ducha i ciała w człowieku; efektem wzmożonego zainteresowania Pascala religią są Myśli (1669, wydanie polskie 1921), stanowiące zbiór notatek do zamierzonej apologii chrześcijaństwa; polski wybór Rozprawy i listy (1962). Pascal sformułował zasadę indukcji matematycznej oraz część podstaw rachunku prawdopodobieństwa; 1642 skonstruował jedną z pierwszych maszyn matematycznych; odkrył ogólne kryterium podzielności dowolnej liczby całkowitej przez dowolną inną liczbę całkowitą oraz sposób obliczania współczynników w rozwinięciu dwumianu (a + b)n (Pascala trójkąt); prekursor rachunku różniczkowego; badacz zjawisk ciśnienia atmosferycznego i zjawisk z zakresu hydrostatyki (Pascala prawo).
The purpose in offering the Great Shorter Works is ""to make essential classical Pascalian literature, other than the Provincial Letters and the Pensees ...
Nineteenth Century Collections Online: European Literature, 1790-1840: The Corvey Collection includes the full-text of more than 9,500 English, French ...
This work has been selected by scholars as being culturally important, and is part of the knowledge base of civilization as we know it. This work was ...
This work has been selected by scholars as being culturally important, and is part of the knowledge base of civilization as we know it. This work was ...
Nineteenth Century Collections Online: European Literature, 1790-1840: The Corvey Collection includes the full-text of more than 9,500 English, French ...
This work has been selected by scholars as being culturally important, and is part of the knowledge base of civilization as we know it. This work was ...