Na podstawie własnego doświadczenia czytelniczego każdy z nas potrafi wskazać momenty lektury, w których tekst (nawet jeśli nie zadamy sobie trudu sięgnięcia po oryginał) nie pozwala nam zapomnieć o tym, że jest przekładem. W klasycznej literaturze przekładoznawczej opisuje się to zjawisko jako wynik zderzenia kultury oryginału z kulturą przekładu, właśnie tutaj poszukując podstawowych przyczyn nieprzekładalności. W rzeczywistości jednak jednoznaczność ...

Gdańsk w literaturze. Bibliografia od roku 997 do dzisiaj jest edycją w zamyśle sześciotomową. Bibliografia przeznaczona jest dla wszystkich zainteresowanych obrazem miasta utrwalonym na kartach literatury pięknej. W zamierzeniu ma być nie tylko pomocą naukową dla badaczy literatury poszukujących utworów dotyczących Gdańska, ale również swoistym przewodnikiem po lekturach i kopalnią informacji o mieście dla szerszego kręgu odbiorców.

Monografia reprezentuje studium, antologia – punctum. Ich stowarzyszone funkcjonowanie pozwala połączyć dwa tryby lektury: „z daleka”, który ogarnia panoramę, i „z bliska”, który uwidacznia detal. Dlatego przedkładana antologia powtarza kompozycję monografii. Została uporządkowana wedle tych samych zasad, krzyżujących układy problemowy i chronologiczny. Pierwszy układ wyznaczają tzw. „tematy kulturowe”, drugi – przemiany, jakie się ...

Prawdopodobnie owo "dochodzenie do głosu" służyło jednemu: dojściu do prawdy, która jest tą największą intymnością, na jaką możemy sobie pozwolić. Prawdą pełnego wysłowienia. W słowach, przeciwko słowom, naprzeciw nim i pomimo nich. Tę jednię walki i uspokojenia osiągnął Jerzy Suchanek w tomiku Ku. Podejmując ryzyko interpretacji wierszy z tego zbioru autorzy (krytycy, badacze, poeci) musieli zmierzyć się z niepokojącą ...

Zestawienie Hiroszima–Nagasaki i Holokaust budzi odmienne reakcje w Japonii i na Zachodzie. (…) Artykuły zawarte w książce poruszają następujące zagadnienia: 1) pamięć i narracja o Zagładzie w Polsce, 2) recepcja Holokaustu i innych wydarzeń wojennych w Japonii, 3) dyskurs społeczno-polityczny na temat zrzucenia bomby atomowej na Hiroszimę i Nagasaki. Biorąc za punkt wyjścia te dwa wydarzenia: Zagładę oraz zrzucenie bomby atomowej, zamierzamy stworzyć platformę ...

Prace zawarte w niniejszym tomie badają rzeczy pewne i rzeczy niepewne w studiach literackich, to co określone i to co nieokreślone opcji interpretacyjnych, wzorce gatunkowe, związki zachodzące w tekście, jak również złożoność prezentacji. Przyjmując koncepcję struktury za wspólny czynnik określający i/lub punkt wyjścia, eseje badają mechanizmy, które stabilizują lub podważają jej status w teorii, średniowiecznej poezji i dziełach ...

Podróż i inność w dziewiętnastowiecznym piśmiennictwie brytyjskim Eseje zebrane w tomie obejmują szeroki wybór tekstów reprezentujących różne gatunki, nurty literackie i perspektywy ideologiczne, oferując tym samym różnorodne interpretacje wglądu w kulturowe znaczenie podróży i obcości w piśmiennictwie brytyjskim XIX wieku. Zebrane razem, trafnie ukazują złożoność postaw wobec Innego, a także rozmaitość ...

W kulturze zachodniej, zsekularyzowanej i indywidualistycznej, śmierć to temat tabu, zepchnięty na margines egzystencji, której jest zwieńczeniem. I choć wyziera z ekranów telewizyjnych, zdjęć prasowych i innych doniesień medialnych, o osobistych doświadczeniach ze śmiercią nie mówi się wprost, podobnie jak nie mówi się o lękach i trwodze związanych z jej świadomością. W tym sensie pomysły twórców i kontynuatorów ...

August Strindberg, jedna z najważniejszych postaci europejskiego modernizmu, pisarz, który – zgodnie z określeniem Jana Błońskiego – „podważył fundament dramatu, ale możliwości sceny rozszerzył niemal ad infinitum”, znany jest w Polsce niemal wyłącznie jako twórca teatralny. Dramaturgia to jednak tylko niewielki ułamek dzieła szwedzkiego pisarza. Po roku 1892 Strindberg porzuca na kilka lat działalność literacką i zaczyna zajmować ...

Tom Poematy zainicjował wydanie edycji krytycznej dzieł Ignacego Krasickiego w 1998 r. (w opracowaniu Zbigniewa Golińskiego, wydanej po raz pierwszy nakładem wydawnictwa Zakładu Narodowego im. Ossolińskich), kontynuowanej od 2016 r. tomami Komedie (w opracowaniu Józefa Tomasza Pokrzywniaka) i Zbiory wierszy (w opracowaniu Teresy Kostkiewiczowej). Obecnie Poematy zostały ponownie przejrzane i poprawione przez zespół redakcyjny w składzie: Teresa Kostkiewiczowa, Andrzej Piotr Lesiakowski i Maciej Parkitny ...

Książka ta poświęcona jest szczególnej konstelacji tekstów artystycznych i teoretycznych, która umożliwia wgląd w rozumienie doświadczenia historycznego od połowy XX wieku. W centrum uwagi autorki znajdują się dzieła artystyczne i literackie, traktowane jako „obiekty teoretyczne”, które prowadzą do wypracowania nowych teoretycznych i krytycznych ram umożliwiających radzenie sobie współcześnie z przeszłością. Konstelację ...

Autorka książki zaprasza nas do podroży z ludźmi dobrze znanymi każdemu czytelnikowi mniej więcej obeznanemu z historią dawnego sławnego Uniwersytetu Wileńskiego. Wybrana przez nią mała grupka […] przedstawicieli kultury lat 1780–1850 otwiera nam nowe perspektywy na zmianę drogowskazów epoki. Ta piątka, w której znajdujemy zaskakująco różnorodne nazwiska: Georga Forstera, Gottfrieda E. Groddecka, Tomasza Zana, Jana Czeczota i Tadeusza Bułharyna ...

W swojej najnowszej książce Pozytywiści warszawscy: dylematy pokolenia. Studia Janicka kontynuuje nowoczesne spojrzenie na pozytywizm, dzięki czemu powstała fascynująca opowieść, która odświeża i ożywia tę – pozornie nudną, pokrytą szlachetną patyną – epokę. Na uwagę zasługuje już sam tytuł – wiele mówiący, zdradzający autorski zamysł. Pojawiają się tu bowiem dwie znaczące kategorie – ...

We wszystkich przywołanych w książce tekstach da się zaobserwował podstawową łączącą je kwestię (można ją dostrzec także w innych utworach mierzących się z kanonem): każdy z nich dotyczy szeroko pojmowanej utraty „niewinnego spojrzenia” na wizualne pre-teksty, sposoby myślenia, których są wytworami, kanoniczne interpretacje, a także na idealizowanie i fetyszyzowanie samych obrazów, ich twórców oraz bohaterów. Apokryficzne ...

Marta Bukowiecka – dr, członkini Pracowni Poetyki Historycznej w Instytucie Badań Literackich PAN, sekretarz redakcji dwumiesięcznika „Teksty Drugie”, członkini redakcji rocznika „MiroFor”, działa w Fundacji im. Mirona Białoszewskiego. Jednym z głównych celów pracy jest wskazanie, nazwanie i stworzenie klasyfikacji mechanizmów, które przekształcają nieliterackość w literackość […] w literaturze polskiej drugiej połowy XX ...

Nie jest to książka ani o literaturze Gombrowicza, ani o jego argentyńskich latach, ani o obecności jego twórczości w literaturze argentyńskiej, ale raczej o historii obrazów jego życia i twórczości ukształtowanych w wyobraźni argentyńskiego czytelnika. Wnioski w niej zawarte są więc próbą nakreślenia dynamicznego wyobrażonego portretu autora na podstawie historii recepcji jego tekstów i tworzenia się mitu pisarza w argentyńskim imaginarium ...

Jerzy Ficowski krótko przed śmiercią tak pisał o swoim archiwum schulzowskim: „Jest tam […] masa różnych listów […], co stanowi podstawę moich niegdysiejszych biografistycznych kwerend i zbiorów. Nie wszystko do końca wykorzystałem: jest w tych materiałach trochę szczegółów, które nie zmieściły się w tym, co napisałem, lub po prostu zostały potraktowane przeze mnie skrótowo, pobieżnie. Myślę ...

Nie jest to książka ani o literaturze Gombrowicza, ani o jego argentyńskich latach, ani o obecności jego twórczości w literaturze argentyńskiej, ale raczej o historii obrazów jego życia i twórczości ukształtowanych w wyobraźni argentyńskiego czytelnika. Wnioski w niej zawarte są więc próbą nakreślenia dynamicznego wyobrażonego portretu autora na podstawie historii recepcji jego tekstów i tworzenia się mitu pisarza w argentyńskim imaginarium ...

Tematem projektu jest pojęcie widma, stanowiące jedno z kluczowych pojęć dla zrozumienia źródeł i zasad nowoczesnych teorii i praktyk artystycznych. Program badawczy obejmuje zarówno analizę epistemologicznej prawomocności i struktury filozoficznych dyskursów nowoczesnych i późnonowoczesnych, jak i konkretnych zjawisk kulturowych (literatury, muzyki, teatru, sztuk wizualnych). W ramach projektu zostanie przedstawiony odmienny od aktualnie istniejących sposobów myślenia ...

Dziełem demiurga jest świat młodego Miłosza. Książka pokazuje, że jak nikt dotąd w polskiej poezji wypowiedział on temu światu sprzeciw. Buntownicze wizje poety zostały wyrażone językiem stosowanym dotąd do analizy gnostycyzmu i manicheizmu. Język ten odsłania świat żywiołów, wojny, dzieje poddane prawom darwinizmu, myśli i uczucia człowieka zbuntowanego na ziemskim padole. Taki świat wart był w oczach poety jedynie kosmicznego pożaru. ...

Wyprawę kina „w stronę wirtualności” - w stronę nowych sposobów jego tworzenia, rozumienia i egzystencji w czasach przemian technologii medialnych - śledzić będziemy przede wszystkim przez pryzmat wybranych praktyk artystycznych trojga twórców: Petera Greenawaya (wielokrotnie powtarzającego tezę o „śmierci” tradycyjnego kina i o narodzinach nowego sposobów obrazowania), Lynn Hershman Leeson (amerykańskiej artystki „kina rozszerzonego”) i ...

„Pożegnanie z Uniwersytetem” to swoista próba bilansu naukowej, nauczycielskiej i krytycznoliterackiej działalności prof. dra hab. Kazimierza Nowosielskiego. Z bogatego publikacyjnego dorobku (9 książek, przeszło 300 artykułów i recenzji) Autor wybrał teksty, które wydawały mu się – po 46 latach pracy na Uniwersytecie Gdańskim — z rozmaitych powodów najważniejsze. A owe powody, jak być może zauważy Czytelnik, są zarówno ...

Bibliografia stanowi próbę retrospektywnego ukazania obecności francuskiej literatury dla dzieci i młodzieży w Polsce w ostatnim stuleciu. Obejmuje 1915wydań polskich przekładów i adaptacji utworów dla młodych czytelników opublikowanych pierwotnie we Francji. Może stanowić użyteczne narzędzie dla wszystkich zainteresowanych literaturą dla dzieci i młodzieży, literaturą francuską, historią tłumaczeń lub recepcją wydawniczą literatur ...

Związki poezji i nocy można wskazać w każdym czasie. Jednakże nigdy przedtem ani nigdy potem nie były one tak intensywne jak w epoce romantyzmu. Ich charakter mogłyby wyrazić takie słowa jak fascynacja, a nawet pasja. Najbardziej natężone i ontologicznie ważkie chwile poezji romantycznej mają swoje źródło w tym, co nocne. Noc to najwyrazistsze piętno romantyzmu, to jego estetyka, antropologia, filozofia i metafizyka. Przedstawione w książce utwory dają świadectwo ...

Francis Newman, wybitny intelektualista epoki wiktoriańskiej, jest niestety znany przede wszystkim jako młodszy brat słynnego kardynała Johna Henry'ego Newmana oraz adwersarz Matthew Arnolda w głośnym sporze dotyczącym przekładu Homera. Zaatakowany przez Arnolda w książce „O przekładaniu Homera” odpowiedział publikacją „Teoria i praktyka przekładu Homera. Odpowiedz Matthew Arnoldowi”. Niestety tekst ten rzadko był później publikowany w całości ...

„Biblioteka Pisarzy Staropolskich” prezentuje nowocześnie opracowane edycje ważnych dzieł literatury dawnej. Tomiki z tej serii, łączące cechy wydania krytycznego i popularnego, przeznaczone są zarówno dla historyków literatury, jak i studentów, uczniów oraz wszystkich, których interesuje przeszłość naszej kultury. „Wiersze zebrane” Andrzeja Zbylitowskiego – nie tylko otwierają drogę polskiej literaturze ziemiańskiej, lecz stanowią ...

Apologia kobiecego ducha. Sibilla Aleramo i jej związki z polską kulturą literacką pierwszej połowy XX wieku to opowieść o kobietach piszących: prozatorkach i poetkach, tłumaczkach i dziennikarkach. O książkach z kobietami w tytule (Kobieta, Dom kobiet) i ich recepcji, głównie wśród kobiet. O kobietach w twórczości kobiet i o kreatywności kobiet w ogóle. O poszukiwaniu oryginalnej literackiej formy dla kobiecego głosu i doświadczenia. O jednostkowym ...

Autorka w kompetentny sposób i w szerokim ujęciu relacjonuje najważniejsze aspekty reakcji wschodnioniemieckich twórców na przełomowe w bloku wschodnim wydarzenia społeczno-polityczne. (…) Ciekawe rozważania Magdaleny Latkowskiej dotyczą wydarzeń 1956 roku. Poznański Czerwiec i polski Październik stały się już wcześniej przedmiotem zainteresowania polskich i niemieckich badaczy. Autorka wprowadza do dyskursu nowe informacje i poszerza go o wcześniej nieuwzględnioną ...

W studium literatury indyjskiej autorstwa Barbary Grabowskiej zachwyca kalejdoskop barwnych wątków dotyczących relacji bogów i bohaterów z niebiankami i ziemiankami zawartych w dwóch wielkich epopejach, Mahabharacie i Ramajanie, innych sanskryckich tekstach klasycznych oraz nowszych bengalskich. Autorka prowadząc rozważania o erotycznych skandalach na indyjskim Olimpie, sposobach zawierania małżeństw czy związkach Kryszny z kobietami, zwraca uwagę na fakt, że w literaturze indyjskiej ...

Nie-miejsca pamięci 1. Nekrotopografie podejmują wysiłek zmapowania – choćby cząstkowego – poludobójczej przestrzeni dzisiejszej Polski. Książka prezentuje studia dziewięciu przypadków: lokalizacji przeszłej przemocy – zagłady Żydów i Romów oraz konfliktów etnicznych – które nie zostały przekształcone w miejsca pamięci. Są to: Radecznica w woj. lubelskim, okolice Miechowa k. Krakowa, Bielcza i Borzęcin w woj. małopolskim ...