Książka „Kultura i sztuka alternatywna Białorusi i Ukrainy XX–XXI wieku: Obraz społeczeństwa” autorstwa Hanny Barwy i Magdaleny Lachowicz to dogłębna analiza przemian artystycznych i społecznych, które zaszły w tych krajach. Autorki przedstawiają rozwój sceny alternatywnej jako odpowiedź na wyzwania polityczne i społeczne, ukazując jak w czasach totalitaryzmu artyści i intelektualiści znajdowali przestrzeń do wyrażania swoich poglądów, broniąc języka ojczystego i tożsamości narodowej.
Książka prowadzi czytelnika przez kolejne dekady, przedstawiając między innymi ewolucję kultury niezależnej w latach 1968–1985 oraz jej wpływ na społeczeństwo. Wydawnictwo opisuje rolę zakazanej literatury, samizdatu oraz twórczości niszowych artystów, którzy mimo represji walczyli o wolność i prawdę historyczną.
Barwa i Lachowicz analizują także „erę stagnacji”, kiedy to kultura alternatywna stała się ważnym narzędziem krytyki reżimu oraz sposobem zachowania dziedzictwa historycznego i architektonicznego. Ukazują, jak pod koniec XX i na początku XXI wieku ta kultura wpływała na transformację społeczną, poruszając kwestie dekomunizacji, zmiany przestrzeni symbolicznej i znaczenia języka.
Autorki nie unikają trudnych tematów, jak represje wobec intelektualistów, pogromy sześćdziesiątników czy rola kobiet w ruchach społecznych. Książka dekonstruuje mity dotyczące tożsamości narodowej Białorusi i Ukrainy, oferując jednoczesny wgląd w mitologię historyczną tych krajów.
„Kultura i sztuka alternatywna Białorusi i Ukrainy XX–XXI wieku: Obraz społeczeństwa” to nie tylko przegląd historii sztuki niezależnej, ale także refleksja nad jej rolą w kształtowaniu społeczeństw.