Filozofię teoretyczną we właściwym sensie można dziś sprecyzować jako filozofię o podejściu asystemowym, rozstrząsającą problemy, a więc jako filozofię systematyczną w sensie Nicolaia Hartmanna, wywodzącą się z aporetyki Arystotelesa. Filozofię systematyczną możemy z kolei zdefiniować sprawnościowo jako episteme, a więc jako par excellence umiejętność odróżniania problemów rzeczywistych od problemów pozornych, metodologicznie zaś, jako typ dociekań o nachyleniu historyczno-genetycznym.