Żyjemy w Europie. Problemy Unii Europejskiej dotyczą nas wszystkich.
„Historia świadomości europejskiej” to wybór esejów badaczy i intelektualistów, którzy opisują kształtowanie się (i rozpad) wartości europejskich. Przyglądają się wydarzeniom, osobom i myślom, które wpłynęły na to, jak definiujemy „europejskość” od czasów starożytnych do współczesności.
Dlaczego członkostwo w Unii Europejskiej zaczęło zależeć od ekonomicznych kalkulacji? Czy idee przyświecające powstaniu wspólnoty przestały mieć znaczenie? Czy państwa europejskie nadal kierują się dobrem wspólnym? Czy nad utrzymanie pokoju, pojednanie i integrację zaczęły przekładać własne interesy?
Dlaczego ulegamy pobudkom nacjonalistycznym zapominając o tym, na czym naprawdę opiera się nasza narodowa i europejska tożsamość?

Mamy pilną potrzebę przeciwdziałania i przypomnienia, co stanowi fundament Europy. Powinniśmy również powrócić do naszych wartości (…) Żyjemy w czasach pasjonujących i pełnych niebezpieczeństw. Nie może być już mowy o tym, by działać tak samo jak dotychczas. Na naszych oczach toczy się historia. Odczuwamy to każdego dnia. Jeśli jednak będziemy wiedzieli, co jest naszym fundamentem, będziemy bać się mniej. Musimy być ludźmi nadziei, a historia przyzna nam rację.
(ze wstępu)