Na szlaku niepodległości to książka o ludziach, którzy stawiali czoła reżimowi komunistycznemu nawet w okresach jego największej potęgi. Za swą walkę często płacili najwyższą cenę. Naukowcy z IPN przedstawiają historie ukazujące grozę czerwonego terroru, o którego skali rzadko się teraz mówi. Chętniej bowiem wspomina się obecnie paradoksy i absurdy życia w PRL. O wiele rzadziej mówi się o bohaterach z AK trafiających po wojnie do komunistycznych więzień i skazywanych na karę śmierci za wierność idei niepodległej Polski. Zapomina się o poddawanych represjom opozycjonistach rzucających wyzwanie totalitarnej machinie na długo przed powstaniem „Solidarności”. Losy tych ludzi wskazują dobitnie, że komunizm w polskim wykonaniu był systemem zbrodniczym, wobec którego nie wolno stosować taryfy ulgowej tylko dlatego, że przez swą nieudolność w wielu sferach łatwo stawał się przedmiotem żartów. Zbyt często był to bowiem śmiech przez łzy…