Tom Polska i sąsiedzi na przestrzeni wieków otwiera cykl prac doktorantów Akademii Pomorskiej w Słupsku. Studia doktoranckie na tej uczelni zostały uruchomione w 2012 roku, równolegle z historii i literaturoznawstwa. Utworzenie studiów trzeciego stopnia to ważny etap rozwoju słupskiego ośrodka historycznego, dowodzący jego dojrzałości.
Kształcenie na poziomie szkoły wyższej rozpoczęto tu w 1969 roku wraz z powołaniem Wyższej Szkoły Nauczycielskiej w Słupsku. Do 1984 roku studia magisterskie prowadzili pracownicy Zakładu Historii, przekształconego tego roku w Katedrę. Od 1986 roku działał Instytut Historii, niedawno przekształcony w Instytut Historii i Politologii. Prace naukowe kilkudziesięciu obecnie doktorantów – historyków zapewne stanowić będą zauważalny impuls rozwojowy w badaniach regionalnych i pozaregionalnych. Prowadzą oni kwerendy badawcze w niemal wszystkich ważniejszych
archiwach krajowych, zaś za granicą między innymi na Ukrainie, we Włoszech, Niemczech i Wielkiej Brytanii. Efekty prac ukazują się w najwyżej punktowanych czasopismach naukowych Polski („Dzieje Najnowsze” czy „Zapiski Historyczne”). Doktoranci uczestniczyli już w wielu konferencjach naukowych i można być pewnym, że stanowić będą ważną część pomorskich elit intelektualnych.
Oddajemy w ręce czytelników tę pracę zbiorową z nadzieją, że książka ta przyczyni się do poszerzenia wiedzy na temat przeszłości i teraźniejszości mieszkańców zarówno regionu pomorskiego, jak i pozostałych ziem polskich oraz ich kontaktów z ludnością innych krajów.