Świadectwo imponujące – wiele tysięcy stron pokrytych gęstym maczkiem – powstawało codziennie przez 34 lata. A w nim utrwalona wspólna historia Polaków i Litwinów. Autor dzienników, Michał Römer (prawnik, publicysta, działacz społeczny i polityczny, wolnomularz) był postacią znakomitą. Wyprzedzał swój czas, umiał wyjątkowo celnie uchwycić istotę otaczającej go rzeczywistości. Dzięki niemu dziś można zrozumieć polsko-litewskie doświadczenie XX wieku.

6-tomowa edycja dzienników Michała Römera, obejmująca lata 1911–1945, przedstawia – obok spraw największej wagi – także codzienność epoki, sprawy społeczne i obyczajowe. Autor w tomie 6 opisuje II wojnę światową z perspektywy Wilna: wejście Litwinów do miasta w 1940 roku, okupację sowiecką, niemiecką i ponowne zajęcie Litwy przez Sowietów, szczegółowo odnosi się do stosunków polsko-litewskich. Pokazuje też schyłek ziemiaństwa i utratę swojego dziedzictwa.