Niniejsza książka jest próbą krytycznej analizy kluczowych stanowisk w nowożytnej filozofii pod kątem sporu o obecność i sposób funkcjonowania pojęciowej treści w zmysłowej percepcji. W moim przekonaniu filozofia tego okresu – od Kartezjusza do Hegla – stanowi znakomity inkubator, w którym wykluwały się i umacniały zasadnicze stanowiska w odniesieniu do kwestii natury aktu percepcji i jego przedmiotu. Pojęciową treść traktuję tutaj nie tylko jako przejaw aktywności myślenia w postaci wnioskowania czy wydawania sądów, obecnych w procesie postrzegania. Konceptualizm pojmuję tu jako stanowisko wyjaśniające charakter percepcji, które polega na rozpoznawaniu przedmiotu X, posiadającego pewne ogólne własności wspólne dla danego zbioru przedmiotów, co jest przejawem nie tylko doznawania (posiadania wrażeń), ale także pojęciowej identyfikacji obecnych w przestrzeganiu relacji i ogólnych określeń rzeczy. Poszczególne rozdziały książki odnoszą się do stanowisk najbardziej reprezentatywnych w filozofii nowożytnej i traktuję je jako pewnego rodzaju modele idealne, chce bowiem pokazać, iż pomimo odmienności w prezentowanych koncepcjach można wyodrębnić w nich pewną wspólną prawidłowość, dotyczącą właśnie obecności pojęciowego charakteru treści percepcyjnych.
ze Wstępu