Tom studiów poświęcony został zagadnieniom szlachty i ziemiaństwa na pograniczach kulturowych dawnej Rzeczypospolitej od XVI do pocz. XX wieku. Pod względem chronologicznym dzieli się na dwie części. Pierwsza obejmuje zagadnienia dotyczące szlachty w okresie formowania się i rozkwitu Rzeczypospolitej aż po jej upadek. Druga — poświęcona jest problematyce czasów porozbiorowych i realiów życia szlachty i ziemiaństwa w granicach obcych monarchii: Rosji, Austro-Węgier i Prus. Wspólnym mianownikiem jest pogranicze kulturowe dawnej Rzeczypospolitej, toteż uwaga autorów koncentruje się na Litwie, Białorusi, Podlasiu, Prusach Królewskich, Galicji. Różnorodna jest natomiast problematyka podejmowanych tematów. Autorzy z ośrodków naukowych w Polsce, Litwie i Białorusi analizują rolę polityczną szlachty i ziemiaństwa, migracje szlacheckie, rozwój indywidualnych karier, wewnętrzną strukturę społeczną, stosunek do polityki państw zaborczych, postawy wobec nowych wyzwań społecznych i gospodarczych oraz przemian narodowościowych.