Zagadnienia polityki energetycznej i bezpieczeństwa energetycznego stały się w ostatniej dekadzie kluczowymi w stosunkach unijno-rosyjskich. Ich bliższa analiza wyraźnie wskazuje, że energia może być bronią a polityka sposobem jej użycia. W Rosji okresu prezydentury Władymira Putina monopol surowcowy wyraźnie przekładał się na monopol polityczny, który niejednokrotnie był wykorzystywany w działalności dyplomatycznej ukierunkowanej na realizację celów geopolitycznych związanych z dążeniem do hegemonii na europejskim i globalnym rynku energii oraz odzyskaniem pozycji mocarstwowej na świecie.