Monografia w sposób przekrojowy przedstawia wpływ zasady proporcjonalności na wiele instytucji właściwych nie tylko dla poszczególnych etapów postępowania rozpoznawczego w trybie procesowym, lecz także postępowania zabezpieczającego i egzekucyjnego. Autor dowodzi, że zasada proporcjonalności jest nie tylko podstawową zasadą konstytucyjną, zasadą prawa Unii Europejskiej oraz ogólną zasadą prawa, ale zasługuje również na uznanie jej za naczelną zasadę prawa procesowego cywilnego, współkształtując jego model oraz stanowiąc istotną wytyczną interpretacyjną w ramach wykładni i stosowania norm procesowych.


Autor mierzy się z ważkimi dla praktyki i budzącymi kontrowersje w nauce problemami wynikającymi z gwałtownych przeobrażeń prawa procesowego cywilnego w ostatnich latach, a także najnowszymi wyzwaniami stojącymi przed sądowym wymiarem sprawiedliwości w związku z rozwojem nowoczesnych technologii oraz możliwymi zagrożeniami dla prawidłowego funkcjonowania sądownictwa, takimi jak pandemia COVID-19, która przyspieszyła szereg zmian, eksponując również tradycyjne bolączki postępowań sądowych w Polsce.

„Monografia prof. Andrzeja Olasia stanowi najważniejszą w polskiej literaturze w ostatnich kilku dekadach wypowiedź w formie monograficznej na temat postępowania cywilnego i jest dziełem wybitnym (…) Autor zdefiniował zasadę proporcjonalności jako intersubiektywnie kontrolowalny mechanizm ważenia wartości w procesie cywilnym umożliwiający wypracowanie sposobów posługiwania się decyzyjnymi luzami z korzyścią dla jednolitości stosowania prawa, a konsekwencji również jego pewności i przewidywalności (…). O praktycznych walorach książki świadczy jej uniwersalny charakter w tym sensie, że wnioski z niej płynące mogą znaleźć zastosowanie przy rozwiązywaniu niemalże wszystkich problemów procesowych wiążących się z wykładnią prawa procesowego cywilnego”.

z recenzji prof. dr hab. Sławomira Cieślaka