Książka zawiera eseje naukowe uczestników seminarium, w ramach którego dwunastu uczonych przygotowało autorskie interpretacje kluczowych elementów polskiego doświadczenia dwóch totalitaryzmów. Członkowie grupy badawczej, której prace organizowało czworo opiekunów naukowych, reprezentowali wrażliwości i metody badawcze charakterystyczne dla rożnych dyscyplin: historii i historii idei, politologii, filozofii politycznej, literaturoznawstwa, socjologii czy prawoznawstwa.
W Norymberdze głównym oskarżycielem sowieckim był Roman Andriejewicz Rudienko, prokurator odpowiedzialny za skazanie przywódców Polskiego Państwa Podziemnego w tzw. procesie szesnastu . Ten obraz doskonale opisuje sytuację Polski po II wojnie światowej. Po 6-letniej brutalnej okupacji niemieckiej, w której zginął co 6 obywatel Polski, kraj popada w ponad 40-letnią zależność od Związku Sowieckiego. Ten fakt zmienia znacząco perspektywę badacza – ani nazizm, ani komunizm nie były wyborem Polaków, ale były ich doświadczeniem.
Ze wstępu dr Joanny Lubeckiej
