Pożegnanie jesieni – to powieść autorstwa Stanisława
Ignacego Witkiewicza.
Powieść opowiada o dojrzewaniu i upadku młodego dekadenta
Atanazego Bazakbala. Jego działania i wszelkie eksperymenty (narkotyczne,
erotyczne, psychiczne) doprowadzają do samobójstwa jego żonę, zaś on sam popada
w całkowitą zależność od Heli Bertz; pierwowzorem tej postaci była żydowska
piękność, Izabela Hertz (Izabela Stachowicz).
Powieść stanowi również rozważania na temat przyszłości,
studium dekadencji (upadek wartości, sekularyzacja, znużenie światem) i opis
ówczesnego rozwoju społecznego, etapów rewolucji i tego w jaki sposób degraduje
ona świat „pożerając własne dzieci” (w imię szczytnej idei niwelistycznej –
staje się dyktaturą).
Autor wyraża swoje przekonanie o końcu kultury indywidualistycznej.