pracownik nauk. Inst. Historii PAN, od 1990 profesor, od 1994 profesor Uniwersytetu Warszawskiego; od 2001 czł. TNW, od 2004 — PAN (od 2007 wiceprez.); 1957–64 w PZPR, usunięty po ogłoszeniu, wspólnie z J. Kuroniem, Listu otwartego do członków PZPR; 1964–67 i 1968–71 więziony; 1980–81 rzecznik prasowy Krajowej Komisji Porozumiewawczej, 1981 czł. Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”; 1981–82 internowany, następnie więziony (do 1984); 1989–91 senator; 1991 współzał. Solidarności Pracy; 1992–95 honorowy przewodniczący Unii Pracy. Badacz historii społ. średniow. Polski; gł. prace: Organizacja gospodarcza państwa piastowskiego X–XIII w. (1975), Chłopi w monarchii wczesnopiastowskiej (1987); szkice publicyst. Dokąd od komunizmu? (1993); 1998 odznaczony Orderem Orła Białego; 2007 Nagroda Fundacji na rzecz Nauki Polskiej.