Wygłoszone 31 grudnia 1999 r. orędzie Borysa Jelcyna i przekazanie władzy Władimirowi Putinowi jest symbolicznym początkiem procesu odbudowy pozycji Rosji jako mocarstwa. Putin rozpoczął modernizację i centralizację państwa, bazując na klasycznych założeniach myślenia strategicznego. Jakie to były założenia? Co jest zasadniczym celem rosyjskiej polityki? Jakie działania mają doprowadzić do jego realizacji? Jakie obszary strategiczne zostały uznane za kluczowe? W jakim stopniu rosyjska polityka jest skuteczna?
Problematyka rosyjskiej polityki oraz prezentacja rosyjskiego potencjału militarnego stanowi ważny element polskich badań politologicznych i w naukach o bezpieczeństwie oraz obronności. Autorzy przyjrzeli się uwarunkowaniom i sposobom osiągania celów strategicznych przez Federację Rosyjską oraz sposobom wykorzystania potencjału militarnego, w oparciu o przyjęte założenia strategiczne i komplementarnie budowane strategie sektorowe. Przedstawili swoje analizy i oceny zachodzących przekształceń i podejmowanych działań, omówili najważniejsze zapisy rosyjskich dokumentów strategicznych i skorelowali je z wybranymi procesami polityczno-militarnymi i gospodarczymi.
W ramach wprowadzenia przedstawiono uwarunkowania rosyjskiej szkoły myślenia strategicznego oraz jej dorobek. Następne rozdziały prezentują autorskie oceny efektywności realizacji kolejnych etapów rosyjskiej great strategy od 2000 do połowy 2017 r. Zbudowane są według podobnego schematu: analiza kształtu rosyjskiej polityki bezpieczeństwa na tle uwarunkowań zewnętrznych i wewnętrznych, ocena roli i sposobu wykorzystania potencjału militarnego, ocena przeobrażeń myśli wojskowej, ocena kierunków rozwoju rosyjskich sił zbrojnych. Ostatnie trzy rozdziały poświęcone zostały rosyjskiej strategii w odniesieniu do Ukrainy i międzynarodowym konsekwencjom kryzysu ukraińskiego.
Książka będzie doskonałą pomocą dla studentów historii, politologii, stosunków międzynarodowych, obronności i bezpieczeństwa oraz szkół wojskowych. Może być również interesującą lekturą dla pasjonatów wojskowości, strategii i militariów, a także współczesnej Rosji.
Jest to spójne, zamknięte studium przemian, jakim podlegają rosyjskie siły zbrojne i założenia oraz metody ich wykorzystania w pierwszych dekadach XXI wieku. Bardzo dokładnie udokumentowano przekształcenia w poszczególnych rodzajach sił zbrojnych – zarówno na płaszczyźnie organizacyjnej, jak i sprzętowej. Równie ważne jest zdefiniowanie współczesnej sytuacji militarno-politycznej Federacji Rosyjskiej. Zajęcie Krymu i inne działania militarne wobec Ukrainy określiły sytuację polityczną i militarną w regionie na długie lata, udowadniając przy tym, że Rosja przekształciła siły zbrojne z odziedziczonego po ZSRR kolosa na glinianych nogach w skuteczne narzędzie o skalowalnych możliwościach użycia.
Juliusz Sabak
ekspert ds. Bezpieczeństwa i Techniki Wojskowej, portal Defence24.pl