Deel 3 in de 7-delige serie over de geschiedenis van Amsterdam verhaalt de voortgaande ontwikkeling van de stad als politiek en handelscentrum. Het boek beschrijft de Bourgondische tijd, die begint in 1425 met de dood van Jan van Beieren en de inhuldiging van Philips van Bourgondië. Dit tijdvak duurde tot 1515 toen Karel V aan de macht kwam. In dit deel lezen we ook een schets van de stad aan het eind van de 15e eeuw, met een beschrijving van de voornaamste gebouwen en hoofdstukken over o.a. de gilden, de lagere school en, ook toen al, de strijd tussen openbaar (toen: kerkelijk) en bijzonder (toen: niet-godsdienstig) onderwijs, en een beschrijving van de zeden en gewoonten van die tijd.

Jan ter Gouw (1814-1894, onderwijzer) heeft zich als geen ander verdiept in de geschiedenis van Amsterdam. In zijn vrije tijd schreef hij vele boeken over zijn geliefde stad (sommige met Jacob van Lennep en soms onder het pseudoniem Joannis Aurelius), waarvoor hij minutieus archiefonderzoek deed. Hoewel Ter Gouw het 18e-eeuwse standaardwerk over de hoofdstad door Jan Wagenaar prijst, vindt hij toch dat hij 'van den grond af weêr beginnen' moet en 'vlijtiglijk' de stadsregisters moet lezen. Over deze zichzelf opgelegde 'reuzentaak' zegt Ter Gouw: 'geen andere prikkel heeft mij daartoe aangespoord dan de liefde tot mijne vaderstad'. De serie, geschreven tussen 1879 en 1891, beslaat 'den vroegsten tijd tot Junij 1578'.