1964–68 profesor Uniwersytetu Warszawskiego oraz PAN; 1954–57 jeden z głównych publicystów i eseistów Nowej Kultury (członek redakcji do 1958) i Po prostu, w latach 60. współpracownik Argumentów i Twórczości; 1952–56 związany z linią ortodoksyjnego marksizmu; później przeszedł na pozycje rewizjonistyczne; 1966 usunięty z PZPR, po wydarzeniach marcowych 1968 pozbawiony katedry — emigrował; od 1970 profesor uniwersytetu w Oksfordzie; w latach 70. i 80. współpracował z polskimi pismami emigracyjnymi, m.in.: Kulturą, Aneksem, Zeszytami Literackimi i Pulsem, oraz drugoobiegowym Zapisem; członek założyciel KOR (1976) i jego przedstawiciel zagraniczny; 1977 otrzymał Pokojową Nagrodę Księgarzy Niemieckich; od 1991 członek PAN; 1998 odznaczony Orderem Orła Białego; 2003 otrzymał, po raz pierwszy przyznaną, Nagrodę im. Johna Klugego w dziedzinie nauk humanist. i społecznych. Głównymi dziedzinami zainteresowań Kołakowskiego były: filozofia i prądy mistyczne XVII w., filozofia współczesna oraz współczesna kultura i cywilizacja, badanie granic i możliwości filozofii, jej antynomii i iluzji; Kołakowski uprawiał także sceptyczno-krytyczną moralistykę filozoficzną, również w konwencji literackiej (13 bajek z królestwa Lailonii dla dużych i małych 1963, Klucz niebieski 1964, Rozmowy z diabłem 1965, Czy diabeł może być zbawiony i 27 innych kazań 1982). Poglądy Kołakowskiego przeszły ewolucję od marksizmu-leninizmu przez marksizm heglizujący, nawiązujący do różnych nurtów filozofii nowożytnej (oceniony przez komunistyczne władze jako rewizjonizm), do jego krytyki; autor fundamentalnej pracy o marksizmie i jego historii Główne nurty marksizmu. Powstanie — rozwój — rozkład (t. 1–3, Paryż 1976–78, wydanie pełne krajowe 1989); inne prace: Światopogląd i życie codzienne (1957), Jednostka i nieskończoność. Wolność i antynomie wolności w filozofii Spinozy (1958), Filozofia pozytywistyczna (1966), Kultura i fetysze (1967), Traktat über die Sterblichkeit der Vernunft (1967), Obecność mitu (Paryż 1972), Husserl i poszukiwanie pewności (1975, wydanie polskie 1987), Leben trotz Geschichte: Lesebuch (1977), Jeśli Boga nie ma... O Bogu, Diable, Grzechu i innych zmartwieniach tak zwanej filozofii religii (wydanie polskie poza cenzurą 1982, następne pt. Religia 1985, wydane w Londynie 1987, oficjalne wydanie krajowe 1988), Bergson (1985, wydanie polskie 1997), Horror metaphysicus (1988, wydanie polskie 1990), Pochwała niekonsekwencji. Pisma rozproszone z lat 1955–1968 (1989), Cywilizacja na ławie oskarżonych (1990, wydanie polskie 1990), Mini-wykłady o maxi-sprawach... (t. 1–3 1997–2000), Myśli wyszukane (2000).