Ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie. Współzałożyciel czasopisma „Żagary” oraz członek grupy poetyckiej o tej samej nazwie. Pracownik Polskiego Radia w Wilnie (usunięty z powodu prezentowania lewicowych poglądów i popularyzowania kultury białoruskiej), następnie w Warszawie. Podczas okupacji niemieckiej współorganizował podziemne życie literackie w Warszawie; 1945–50 w polskiej służbie dyplomatycznej; 1951 poprosił o azyl polityczny i pozostał na emigracji we Francji, od 1960 w USA, 1961–78 profesor Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley. Do lat 90. utwory Miłosza były wydawane głównie przez paryską Kulturę, w kraju ukazywały się w drugim obiegu wydawniczym, oficjalnie — po przyznaniu Nagrody Nobla. Po 1989 poeta stale spędzał część roku w Krakowie. Od 1990 członek PAU. W poezji ewoluował od apokaliptycznej (zbiór Poemat o czasie zastygłym 1933) i symbolistyczno-estetycznych wizji świata (Trzy zimy 1936), przez ironiczno-tragiczny obraz losów ludzkich w czasach wojny (Ocalenie 1945) ku problematyce historiozoficznej i kulturowej, w której dominującym tematem jest konfrontacja uniwersalnych wartości moralnych i estetycznych z doświadczeniami historycznymi człowieka XX w.; w twórczości poetyckiej, programowo zintelektualizowanej, łączącej liryzm z klasycyzującą dyscypliną, patos z ironicznym dystansem, Miłosz odwołuje się do różnych tradycji (T.S. Eliot), także rodzimej tradycji romantycznej; poematy Traktat moralny (1948), Traktat poetycki (1957), zbiory wierszy Miasto bez imienia (1969), Gdzie wschodzi słońce i kędy zapada (1974), Dalsze okolice (1991); w esejach podejmuje rozważania nad istotą poezji, polemizuje z utartymi sposobami widzenia narodowej tradycji, poszukuje źródeł kryzysu duchowego współczesnego człowieka, objawiającego się m.in. erozją wyobraźni religijnej; m.in. Zniewolony umysł (1953), Rodzinna Europa (1959), Człowiek wśród skorpionów (1962 — o S. Brzozowskim), Ziemia Ulro (1977), Ogród nauk (1979), Zaczynając od moich ulic (1985); powieści: polityczna Zdobycie władzy (wydanej w przekładzie francuskim Lozanna 1953, wydanie oryginału Paryż 1955), wspomnieniowa Dolina Issy (1955, ekranizacja T. Konwickiego 1982); dziennik Rok myśliwego (1990); przekłady poezji (tom Mowa wiązana 1986), zwłaszcza anglosaskiej (od W. Szekspira i J. Miltona po Eliota i R. Jeffersa), także poezji polskiej na język angielski, tekstów biblijnych (m.in. Księga Psalmów 1979); Wiersze (tomy 1–2, 1984), Wiersze (1993); Historia literatury polskiej do roku 1939 (1969, wydanie polskie 1993); prowadził korespondencję z Th. Mertonem (Listy 1991). W ostatnich opublikowanych zbiorach wierszy: Dalsze okolice (1991), Na brzegu rzeki (1994), To (2000), Druga przestrzeń (2002), częste są pożegnania, zwroty do konkretnych osób, dialogi z tymi, którzy odeszli, a także rozliczenia z samym sobą, próby rachunku sumienia. W 1980 otrzymał Nagrodę Nobla; 1994 odznaczony Orderem Orła Białego; w 1998 otrzymał Nagrodę Nike za tom miniatur Piesek przydrożny (1997), łączący elementy prozy, eseju i poezji; pochowany na krak. Skałce.